Sel, dünya genelinde yüzlerce senedir insanoğluı etkileyen organik bir afet türüdür. Bu tabiat olayı, nehirlerin taşması, yoğun yağışlar, deniz seviyesinin yükselmesi yada kar erimeleri şeklinde nedenlerle meydana gelir. Suların hızla yükselmesi ve geniş alanları kaplaması sonucunda, sel afetleri insanoğluı, mülkleri ve altyapıyı ciddi şekilde etkileyebilir. Bu makalede, sellerin ne olduğu, iyi mi oluştuğu ve insanların sel afetlerine hazırlık mevzusunda neler yapabileceği incelenecektir.
Selin Oluşumu;
Selin oluşumunu anlamak için, farklı sel türlerinin iyi mi meydana geldiğini incelemek gereklidir. İşte bazı yaygın sel türleri:
Dere Seli: Nehirlerin taşması, aşırı yağışlar veya kar erimeleri sonucu meydana gelir. Nehirler taşıma kapasitelerini aştığında, suları kıyı bölgelerine taşar.
Taşkın Seli: Yoğun yağışlar, kısa sürede büyük miktarda suların birikmesine neden olabilir. Toprakların suyu emme kapasitesi aşıldığında, taşkın selleri meydana gelir.
Deniz Seli: Deniz seviyesinin yükselmesi, fırtınalar yada tsunamiler şeklinde etkenlerle kıyı bölgelerini sular altında bırakabilir.
Kar Erimesi Seli: Kar örtüsünün erimesi, nehirlerin su seviyelerini yükseltebilir ve taşmalarına niçin olabilir.
Selin İnsanlara tesirleri;
Selin etkileri ciddi ve yıkıcı olabilir. İşte bu etkilerin bazıları:
Can Kaybı: Seller, insanların yaşamını kaybetmesine niçin olabilir. Su yüksekliği, akış hızı ve ani seller, can kaybına yol açabilir.
Mülk Zararı: Suların yükselmesi ve taşması sonucu evler, işbölgeleri ve altyapı ciddi zarar görebilir. Bu, milyarlarca dolarlık mülk zararına yol açabilir.
Altyapı Hasarı: Seller yol, köprü, elektrik hatları ve diğer altyapıyı etkileyebilir, bu da toplumların normale dönmesini zorlaştırabilir.
Ekonomik Kayıplar: Seller, mahalli ekonomiyi negatif etkileyebilir, özellikle tarım arazilerine zarar verirse.
Selle Başa Çıkma ve Hazırlık
Selle başa çıkmak için insanoğlu, aşağıdaki önlemleri alabilirler:
Sel Haritaları: Sel riski taşıyan bölgelerde yaşayanlar için sel haritaları ve uyarı sistemleri önemlidir.
Hazırlık Çantaları: Acil vaziyet hazırlık çantaları, acil tahliye sırasında ihtiyaç duyulan temel eşyaları içermelidir.
Sigorta: Sel sigortası, mülk ve maddi kayıpları karşılamak için önemlidir.
Ev ve İnşaat Tasarımı: Selleri önlemek için evlerin ve altyapının tasarımı, sel dayanıklı olmalıdır.
Halk Eğitimi: Sel afetlerine karşı bilinçlendirme kampanyaları ve tatbikatlar, insanların bilgili bir şekilde davranmalarını sağlar.
Seller, dünyanın dört bir yanında ciddi ve yıkıcı afetlere yol açabilir. Sadece, doğru hazırlık ve şuurlendirme ile tesirleri azaltılabilir. Sel afetlerine karşı bilgili ve hazırlıklı bir toplum, bu organik felaketlere karşı daha dayanıklı olabilir. Bu yüzden, sel konusunda eğitim ve hazırlık çalışmaları önemlidir.